Zamek Książąt Oleśnickich

   Zamek Książąt Oleśnickich, zabytkowa renesansowa budowla w Oleśnicy, powstał na miejscu gotyckiej warowni z XIII wieku. Był siedzibą książąt oleśnickich aż do XIX wieku.

   Pierwsze wzmianki o grodzisku Piastów Oleśnickich pochodzą sprzed 1238 roku, a o zamku – z 1292 roku. Z czasem przekształcił się on w nowoczesną renesansową rezydencję, której najstarszą zachowaną częścią jest wieża z końca XIII wieku, przebudowana i ozdobiona sgraffitami. Równocześnie z wieżą budowano dolną część zachodniego skrzydła, które pełniło funkcję mieszkalną.

   Rozbudowa zamku rozpoczęła się w latach 1542-1561, pod kierunkiem Jana z Podiebradów, który wzniósł czworokątne skrzydło i budynek znany jako przedzamcze. W latach 1589-1600 bratanek Jana, Karol II, zbudował skrzydło wschodnie oraz krużganki, nadając dziedzińcowi reprezentacyjny charakter. Dalsze prace objęły skrzydło południowe, a w 1616 roku zakończono budowę klatek schodowych i połączono zamek z kościołem.

   Wejście do zamku prowadziło przez barbakan, z drewnianym mostem nad fosą. Portal bramny zdobiły herby trzymane przez lwy. Wewnętrzny barbakan, z górnym gankiem straży i strzelnicami oraz zewnętrzne fortyfikacje bastionowe wzmacniały obronę. Mury obronne miasta otaczały zamek.

   Po wygaśnięciu linii Podiebradów, zamek przeszedł w ręce Wirtembergów (do 1792) i Welfów (do 1884). W XIX wieku, po upadku budowli, został odnowiony przez Hohenzollernów i służył im jako letnia rezydencja do 1945 roku.

   Po II wojnie światowej zamek pełnił różne funkcje – od obozu dla jeńców wojennych, przez siedzibę Międzynarodowego Czerwonego Krzyża i Technikum Budowlane, po Centralną Szkołę Instruktorów Zuchowych ZHP. W latach 70. XX wieku przeszedł renowację i stał się filią Muzeum Archeologicznego we Wrocławiu. Od początku lat 90. XX wieku funkcjonuje jako Ochotniczy Hufiec Pracy.